Burgers, bedrijven, organisaties en overheden … samen

Burgers en bedrijven bedenken tegenwoordig zelf veel oplossingen in de zorg, energie, voedsel. Daarvoor organiseren zij zich in grotere of kleinere verenigingen, coöperaties of collectieven. De overheid zegt dit te stimuleren, maar houdt nog te vaak toch regie. En in de besluitvorming over zaken als Klimaatakkoord spelen burgers juist geen rol, terwijl er nu al veel van hen wordt gevraagd. 

De overheid zal moeten leren te faciliteren en samen te werken. Zo kunnen burgers, bedrijven en organisaties meedenken bij wetsvoorstellen, projecten of subsidies om deze te becommentariëren of beoordelen. Zij kunnen dan net als lobbyclubs gewoon meedenken, maar wel op een transparante manier.

Ook kunnen burgers en bedrijven veel doen om de kwaliteit van de overheid te verbeteren. Partij Helder is voorstander van versneld zoveel mogelijk informatie als open data beschikbaar stellen. Burgers kunnen dan op de verschillende platforms die er nu al zijn, zoals van de Open State Foundation, zich beter informeren maar ook kritische vragen stellen.

Omgekeerd is een sterkere, centrale,  sturende rol nodig met name in de publieke sector. Dit geldt niet alleen in tijden van crisis maar ook om samen efficiënter te werken en het wiel niet steeds weer opnieuw uit te vinden. Bij transities als de overgang naar een duurzame samenleving is een landelijke overheid die de regie neemt cruciaal, alleen al omdat we elkaar in het kleine Nederland met de verschillende belangen al snel in de weg zitten.

Eigen initiatieven

Burgers, bedrijven en organisaties bedenken tegenwoordig zelf veel oplossingen in de zorg, energie, voedsel. Daarvoor organiseren zij zich in grotere of kleinere verenigingen, coöperaties of collectieven. De overheid zegt dit te stimuleren, maar houdt nog te vaak toch regie of houdt de ontwikkelingen tegen door dat regels niet of zeer traag worden aangepast. En in de besluitvorming over zaken als Klimaatakkoord spelen burgers eigenlijk geen rol, terwijl er nu al veel van hen wordt gevraagd.

De overheid zal moeten leren te faciliteren en samen te werken. De beste oplossingen worden waar nodig geschikt gemaakt als landelijke oplossing. Wel is het van belang niet steeds in elke wijk of coöperatie het wiel opnieuw uit te vinden, maar steeds samen te kiezen voor de beste oplossingen en die verder ontwikkelen. ‘Burgerinitiatief’ is geen ander woord voor ‘ieder voor zich’. Samen is efficiënter.

Centrale regie, zeker ook in de publieke sector

De overheid zal moeten leren meer te faciliteren en samen te werken. Daarnaast kan het helpen om oplossingen te vertalen en te verspreiden over landelijke netwerken. Op andere terreinen is een sterkere, centrale,  sturende rol nodig met name in de publieke sector. Dit geldt niet alleen in tijden van crisis maar ook om samen efficiënter te werken en het wiel niet steeds weer opnieuw uit te vinden. Bij transities als de overgang naar een duurzame samenleving is een landelijke overheid die de regie neemt cruciaal, alleen al omdat we elkaar in het kleine Nederland met de verschillende belangen al snel in de weg zitten.

Hoe vaak gaan we het wiel uitvinden?

En ook: hoe voorkom je dat al dat ‘burgerschap’  en al die lokale initiatieven leidt tot een poldermoeras of elke keer weer het wiel uitvinden? We houden er in Nederland van lekker ons eigen gang te gaan, en het allemaal weer eens net iets anders te doen. Dat kan, maar als ons belastinggeld erin wordt gestoken, dan hebben wij er als burgers ook recht op dat dat goed en efficiënt gebeurt. Wij gaan dus (alleen) voor wat wérkt.

Een voorbeeld: er zijn veel apps die in of voor ziekenhuizen worden ontwikkeld; maar een deel wordt vervolgens alleen in dat ziekenhuis gebruikt, of kwijnt na de ontwikkeling weg. Vervolgens wordt in een ander ziekenhuis een vergelijkbare app ontwikkeld. Wij stellen voor om voor bijv. handrevalidatie om de 2 jaar drie apps te kiezen en vervolgens alleen die apps te vergoeden. De apps worden gekozen door patiënten en behandelaars. Na 2 jaar worden er uit bestaande apps en nieuwe apps weer drie apps gekozen. De beste drie winnen weer en die worden weer door heel Nederland gebruikt en geëvalueerd. Continue verbeteren op de schouders van de beste voorgangers.

Gelijke toegang

Het klopt dat wij denken dat veel burgers allerlei goede oplossingen hebben ontwikkeld. Maar dat geldt niet voor iedereen. Worden er ook zorg- en energiecollectieven opgericht in de arme wijken in Rotterdam? De met veel bombarie geïntroduceerde participatiemaatschappij is ondertussen al als mislukt verklaard door de ministers die het introduceerden.

De overheid zal daarom juist actiever moeten worden om te zorgen voor gelijke toegang van Nederlanders en Nederlandse bedrijven tot zorg, onderwijs, integratie, werk, innovatie e.a.. Dit kan worden gedaan op basis van idealen, maar wat ons betreft zijn het ook gewoon investeringen die zichzelf terugverdienen (zie ook ons hoofdstuk over Gelijkheid).

Burgers, bedrijven en organisaties werken samen met de overheid

Omgekeerd kunnen burgers, bedrijven en organisaties bijdragen aan de overheid wanneer zij in een vroeg stadium kunnen reageren op wetsvoorstellen, projecten of subsidies en deze (blind) te kunnen becommentariëren of beoordelen. Er lopen nu wat initiatieven bij een aantal ministeries, maar dat zou breder uitgerold kunnen worden. Lobby-partijen zijn in zo’n scenario gewoon één van de partijen die meedenken, maar dan op een transparante manier.

Open Data voor de kwaliteit van de overheid

Ook kunnen burgers en bedrijven veel doen om de kwaliteit van de overheid te verbeteren. Zo kunnen burgers, bedrijven en organisaties meedenken bij wetsvoorstellen, projecten of subsidies om deze te becommentariëren of beoordelen. Zij kunnen dan net als lobby-clubs gewoon meedenken, maar wel op een transparante manier.

Partij Helder is voorstander om versnel een tijdige consultatie standaard te maken bij zoveel mogelijk beleid.  Daarnaast zal zoveel mogelijk informatie als open data beschikbaar gesteld moeten worden. Burgers kunnen dan op de verschillende platforms die er nu al zijn, zoals van de Open State Foundation, zich beter informeren maar ook kritische vragen stellen.

Ontwikkelingssamenwerking

Ook voor ontwikkelingssamenwerking betekent het dat we waar mogelijk zullen samenwerken met projecten die door burgers en lokale bedrijven zijn opgezet en worden onderhouden. Microfinanciering, crowdfunding e.a. financieringsmogelijkheden zullen met garanties en kennis worden gestimuleerd.